680
Những miếng chả giò tưởng chừng bé nhỏ, giản đơn nhưng đã trở thành “vị cứu tinh” của một người đàn ông nơi xứ người. Hơn thế nữa, nó chính là đại diện của ẩm thực Việt trên mảnh đất châu Phi xa xôi.
Chả giò hay còn gọi là nem rán, chả ram, chả cuốn… từ lâu được xem là món đặc trưng trong mâm cơm truyền thống người Việt và có ở tất cả 3 miền. Có khác chăng là mỗi vùng miền sẽ có biến tấu riêng về nguyên liệu tùy theo sản vật và thổ nhưỡng ở mỗi nơi.
Nhưng tựu trung lại vẫn là vị giòn thơm nhờ lớp vỏ bên ngoài hòa quyện cùng vị béo của thịt nạc băm nhuyễn và một số loại rau thơm bên trong. Ngoài món phở nổi tiếng, những người con Việt xa xứ cũng nhớ da diết hương vị thơm ngon của món chả giò mang đậm hương vị quê nhà.
Món chả giò hấp dẫn được CNN bình chọn là 1 trong 50 món ăn ngon nhất thế giới vào năm 2011. Và cũng không khó để lý giải vì sao chả giò là 1 trong 11 món đặc trưng của ẩm thực Việt có tên trong danh sách Kỷ lục ẩm thực châu Á năm 2012.
Không chỉ nức tiếng ở các nước láng giềng châu Á, chả giò còn hiên ngang chễm chệ trên những bàn ăn sang trọng của các nhà hàng ở châu Âu. Và đặc biệt hơn cả, món ăn này còn chinh phục được khẩu vị của rất nhiều thực khách ở Senegal, một quốc gia ở Tây Phi xa xôi và đầy khác biệt với chúng ta.
Để đạt được thành công đó, không thể không kể đến một phần công sức của người đàn ông có nước da ngăm đen, vóc dáng nhỏ bé mà ẩn chứa một nghị lực sống phi thường cùng tấm lòng nhân ái đáng ngưỡng mộ.
Mơ về “miền đất hứa” nào ngờ bị lừa sang châu Phi
Ở nơi đất khách quê người, lại là một quốc gia xa xôi, anh Hồ Văn Dương có lẽ chẳng bao giờ nghĩ rằng mình sẽ gặp một người đồng hương “nói sõi” tiếng Việt và cũng chẳng bao giờ anh mong được trải lòng về câu chuyện cuộc đời đầy gian truân của mình.
Nhưng như một cơ duyên, nam thanh niên tên Kyle Le – một người Việt trẻ với khát khao được đi khắp năm châu bốn bể tìm gặp và kể lại câu chuyện của người đồng hương từ nơi xa lạ – đã tìm đến anh Hồ Văn Dương và giúp người đàn ông này kể lại câu chuyện về hành trình món chả giò trở thành “vị cứu tinh” của cuộc đời anh.
Trong đoạn video được đăng tải lên Youtube với tựa đề “What’s Life Like in Africa? Vietnamese Man in Africa – Viet Kieu Chau Phi”, Kyle Le kể lại câu chuyện cảm động về ông Dương Nem, một con người thật thà chất phác, đang hàng ngày mưu sinh ở đất nước Senegal xa xôi.
“Tôi tên là Dương, bán nem, hay chả giò, nên họ gọi tôi là Dương Nem, hay Dương Chả Giò cũng vậy”, anh Dương kể trong video.
17 năm trước, vào năm 2003, anh Dương quen một người đàn ông ở Sài Gòn, người này gợi ý xin cho anh vào làm việc tại một nhà hàng Pháp. Dương hào hứng với ý nghĩ được sống ở một đất nước giàu có, hiện đại bậc nhất thế giới và bắt đầu mơ về “miền đất hứa”, nơi cho anh cơ hội đổi đời.
Anh Dương kể, rõ ràng đặt vé sang Pháp nhưng anh chỉ được quá cảnh ở đó đúng 6 tiếng, sau đó lại bị đưa qua một số nơi và rồi công việc ở nhà hàng Pháp mà anh tưởng hóa ra chỉ là chân phục vụ ở một quán ăn nhỏ ở Bờ Biển Ngà.
Anh Dương làm việc ở đó được gần một năm cho đến khi cuộc xung đột vũ trang giữa phe nổi dậy và chính phủ khiến Bờ Biển Ngà biến động và để bảo toàn tính mạng, anh Dương không còn cách nào khác là đi lánh nạn. Thay vì trở lại Việt Nam, anh đã tìm đến Dakar. Thực ra thì anh cũng chẳng biết Dakar là gì và Senegal ở đâu nhưng cứ đi thì đến thôi, anh chẳng còn con đường nào khác.
Sắp chết đuối thì vớ được phao cứu sinh
May mắn thay, anh Dương kiếm được công việc rửa bát tại một nhà hàng do một phụ nữ gốc Việt người Pháp làm chủ. Bà vui vẻ nhận anh vì anh thậm chí còn không bàn đến tiền lương, anh chỉ cần chỗ để ngủ.
Không lâu sau, người phụ nữ ấy đóng cửa nhà hàng và trở về Pháp, nhưng bà hứa với anh Dương là sẽ tặng anh một chiếc tủ lạnh để anh bắt đầu kinh doanh. Khi rời đi, người phụ nữ không giữ lời hứa nhưng bà đã cho anh Dương một thứ có giá trị hơn – đó chính là công thức món chả giò ngon, chuẩn đúng vị.
Anh Dương đã dùng bí quyết mà người phụ nữ tốt bụng ấy truyền lại cùng sự chăm chỉ, cần cù để làm nên những chiếc chả giò và dần chinh phục được trái tim của những người dân trong vùng.
Tất nhiên, không phải một sớm một chiều mà anh có được thành công ở mảnh đất đó. Anh cũng phải trải qua những ngày tháng cơ cực, sống trong căn phòng nhỏ hẹp đúng 2m2, trong đó 1m là để đặt giường, 1m còn lại anh đặt bàn để làm và bán chả giò, kiếm từng miếng ăn qua ngày.
Anh Dương cũng kể về những ngày mang chả giò đi bán rong trên các con phố, cổng trường học rồi bị cảnh sát đuổi. Anh cũng không quên kể về những người dân bản xứ tốt bụng, thân thiện đã cưu mang anh những ngày “không còn một cắc nào trong người”. Những con người ấy, dù bản thân chẳng dư dả gì nhưng thấy anh Dương hiền lành, thật thà, chất phác thì họ cũng động lòng thương mà giúp đỡ không mong ngày báo đáp.
Sau một thời gian bán chả giò và được nhiều người yêu thích, anh Dương mới tích góp được một ít tiền để bay về Việt Nam thăm gia đình. Mọi người ở quê mai mối cho anh một người phụ nữ hiền lành để lấy làm vợ.
Kết hôn rồi, anh đưa vợ sang Senegal tiếp tục công việc làm ăn nhưng sau một thời gian không thích nghi được với cuộc sống nơi xứ người, chị quyết định trở về quê, còn anh tiếp tục một mình ở lại bươn chải, tất cả vì “miếng cơm manh áo”.
Từ đó, một năm đôi ba lần anh Dương về Việt Nam thăm vợ con rồi quay trở lại Senegal tiếp tục công việc bán chả giò. Những người thân tiễn anh đi vì họ nghĩ anh đi là để kiếm tiền nhưng không phải ai cũng hiểu thấu được nỗi cô đơn của anh nơi đất khách quê người.
Trong bài viết trên tờ Huffpost, Kyle Le đã có những dòng chia sẻ đầy xúc động: “Tôi đã tận mắt chứng kiến nỗi cô đơn trong cuộc sống của anh ấy. Mặc dù có bạn bè và hàng xóm xung quanh nhưng anh Dương vẫn cảm thấy sự cô quạnh. Anh làm việc không ngừng nghỉ để quên đi nỗi nhớ nhà. Tôi là người Việt Nam đầu tiên đến thăm anh.
Bạn bè và gia đình anh ở quê nhà không thể thấu hiểu tình cảnh và môi trường anh đang sống. Họ chỉ hiểu rằng anh làm việc ở nước ngoài, và anh gửi nhiều tiền về quê, đủ tiền để xây một ngôi nhà và mua một chiếc xe máy. Vì vậy, tất nhiên, họ khuyên anh cứ ở lại đó làm việc, vì mặc dù không có mặt ở nhà, nhưng anh vẫn chu cấp đầy đủ cho gia đình. Tôi hiểu, trong sâu thẳm trái tim mình, anh Dương không muốn ở lại”.
Giờ đây, trên những con phố nhỏ ở thủ đô Dakar, Senegal, không khó để tìm thấy những chiếc xe đẩy bán chả giò Việt. Món chả giò có nguồn gốc từ Việt Nam là món ăn được rất nhiều người dân nơi đây yêu thích.
Câu chuyện cuộc đời của anh Dương đã góp một phần to lớn để giúp ẩm thực Việt tồn tại vững vàng ở mảnh đất châu Phi xa xôi, rộng lớn. Thay lời kết cho bài, xin được trích lại lời của tác giả Kyle Le: “Tôi mừng mình đã có dịp gặp anh Dương. Anh chính là một ví dụ điển hình về sự linh động uyển chuyển tuyệt vời của người Việt Nam dù ở bất cứ nơi đâu trên Trái đất này…”.