Ăn cắp ý tưởng, bán hàng giả với giá rẻ hơn gấp 4-5 lần đang là mô hình kinh doanh phổ biến, khiến nhiều nhà mốt xa xỉ thiệt hại.
Tại Paris (Pháp) có một bảo tàng tên là Musée De La Contrefaçon (Bảo tàng hàng nhái), chuyên trưng bày các hàng giả bị hải quan Pháp thu giữ hàng năm.
Theo một số ước tính, việc buôn bán các sản phẩm giả có lợi nhuận trị giá 600 tỷ USD mỗi năm. Trong đó, 10% tổng số hàng hóa có thương hiệu được bán là hàng giả. Người ta ước tính rằng 80% trong số chúng ta từng mua phải hàng giả hoặc hàng nhái.
Hàng giả tăng mạnh, khó kiểm soát
Doanh số bán hàng xa xỉ đã tăng vọt trong những thập kỷ gần đây, nhưng hàng giả thậm chí còn tăng nhanh hơn. Một ước tính cho thấy hàng giả đã tăng 10.000% trong hai thập kỷ.
Đây không chỉ là những con số tổng thể làm rối trí. Một cuộc đột kích của hải quan Pháp đã tịch thu lô vải Louis Vuitton giả đủ để che 54 sân tennis. Một người bán hàng trên nền tảng mua sắm trực tuyến của Trung Quốc tàng trữ 18.500 túi xách, tạp dề và giày dép giả. Tại thành phố Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) vào năm 2020, gần 700.000 sản phẩm chăm sóc tóc giả đã bị thu giữ.
Bất chấp sự phát triển của ngành công nghiệp xác thực với các công cụ chống hàng giả ngày càng mở rộng, con dấu chống giả mạo được kích hoạt bằng nhiệt, số bảo mật, thẻ RFID (nhận dạng tần số vô tuyến) vẫn không thể phát hiện được hết số lượng hàng giả.
Ở Bảo tàng hàng nhái, các nhân viên hải quan Pháp có kỹ năng nhận biết được rất nhiều loại sản phẩm khác nhau, từ việc kiểm tra bất chợt những hành khách sử dụng sản phẩm cao cấp như túi xách, đồng hồ, trang sức. Nếu phát hiện sử dụng hàng nhái sẽ bị tịch thu, phạt tiền hoặc bị kết tội buôn bán hàng giả khi tàng trữ số lượng lớn.
Với những món đồ tịch thu được, hải quan Pháp không bỏ đi mà tận dụng đưa vào Bảo tàng hàng nhái, nhằm cung cấp cái nhìn cho mọi người về sự tinh vi của hàng nhái đang tràn lan trên thị trường.
Bảo tàng hàng nhái trưng bày hàng trăm món đồ nhái từ quần áo, trang sức, mỹ phẩm, nước hoa… của nhiều thương hiệu khác nhau, cạnh bên mỗi món hàng nhái là sản phẩm thật để người tham quan có thể dễ dàng nhận biết và phân biệt.
Điều khó nhất là phân biệt sự khác nhau của hàng thật và hàng giả vì sự tinh vi đang ngày càng phát triển. Trong bảo tàng không có nhiều chú thích về vật phẩm trưng bày nên du khách tham quan có thể thuê hướng dẫn viên.
Đối với khách hàng là nhân viên hải quan, cảnh sát chống hàng giả sẽ được vào cửa tham quan miễn phí, trong khi khách thường phải trả hơn 6 USD để vào cổng.
Vấn nạn ăn cắp thiết kế
Sự bùng nổ hàng giả trong hai thập kỷ qua chủ yếu diễn ra ở thị trường tầm trung. Hàng nhái thương hiệu từng được bán trên các quầy hàng ở chợ giờ chỉ cần vài cú nhấp chuột trên Internet. Các sản phẩm giả được thu hút nhiều nhất là hàng hóa cao cấp nhưng vẫn có giá cả phải chăng.
Không có ranh giới rõ ràng nào phân biệt những thứ này với hàng xa xỉ. Thay vì nhấn mạnh đến sự khéo léo và truyền thống, chất lượng vượt trội và tính độc quyền, hàng hóa đại chúng tự bán dựa trên các xu hướng thời trang của người nổi tiếng.
Bjorn Gorgewagers, Giám đốc khu vực của tổ chức chống hàng giả React có 30 năm kinh nghiệm chống buôn bán hàng giả. Công ty này xử lý khoảng 20.000 trường hợp mỗi năm với hơn 300 khách hàng đạo nhái sản phẩm của adidas, Converse, Nike, Puma, Levi’s, Tommy Hilfiger, Playboy… Theo The Guardian, React đã ngăn chặn được 25 triệu vụ làm giả mỗi năm.
Hàng thật thường dễ bị lấy cắp ý tưởng và thiết kế nếu được đặt may trong một số khu công nghiệp đông đúc. Từ đó, họ đánh cắp mẫu mã và sử dụng các chất liệu rẻ tiền để sản xuất hàng loạt sản phẩm tung ra thị trường. Do nhu cầu mua sắm đồ giá rẻ của con người ngày càng tăng, đó chính là lý do khiến các xưởng may hàng giả phát triển mạnh.
“Khi bạn mua một thương hiệu, bạn đang đầu tư vào giấc mơ”
Sở dĩ những món đồ hiệu có giá bán cao vì các nhãn hàng lớn luôn đặt chất lượng của người tiêu dùng lên trên hết. Các nhà thiết kế phải đặt rất nhiều tâm huyết và ý tưởng để tạo ra mẫu mã đa dạng. Do đó, dùng hàng giả là cách gián tiếp để “cổ xúy” hành động ăn cắp ý tưởng đang phổ biến ngày nay.
Nhiều người sẵn sàng chi số tiền lớn cho hàng chính hãng, bởi vì họ đang mua chất lượng hữu hình và chất lượng vô hình của sản phẩm. Sức mạnh của các thuộc tính vô hình là chúng không chỉ thay đổi cách bạn cảm nhận về sản phẩm mà còn nâng tầm lòng tự trọng của chính mình.
Tuy nhiên, một vấn nạn khiến cho việc kinh doanh hàng giả vẫn phát triển là hình phạt thấp nhiều hơn so với các tội phạm có tổ chức khác. Các thương hiệu xa xỉ càng chi tiêu nhiều cho quảng cáo, cơ hội mở ra cho những kẻ làm giả càng lớn.
Câu chuyện của tiếp thị hiện đại là cuộc chạy đua vũ trang. Xây dựng hình ảnh, kích thích thương hiệu, lảm nhảm trên mạng xã hội, quảng cáo sáng tạo, xác nhận người nổi tiếng là các bước cần thiết để tạo nên giá trị thương hiệu.
Tuy nhiên, các công ty càng chi tiêu nhiều hơn cho loại hình xây dựng thương hiệu này, họ càng thúc đẩy sự gia tăng của hàng giả. Điều này có khả năng gây tai họa cho toàn bộ thương hiệu.
Tiêu diệt dứt điểm nạn kinh doanh hàng giả vẫn là bài toán khó nhằn cho các thương hiệu vì đa số khách hàng vẫn chuộng hàng giá rẻ.