Phiên bản thành công nhất của Omicron tới nay có lẽ vẫn là BA.2. Tuy nhiên liệu phiên bản Omicron ‘tàng hình’ này có mãi giữ “ngôi vương” trước 21 biến thể phụ mới gắn với nó? Đặc biệt BA.12.1, BA.2.2 đang trên đà chiếm giữ số ca mắc mới ở Mỹ.
Omicron ‘tàng hình‘ có những phiên bản mới
Omicron ‘tàng hình’ BA.2 đã tiến hóa và lựa chọn một vài đột biến để sản sinh ra những phiên bản mới “mượt mà” hơn, một vài phiên bản thậm chí có khả năng lây lan nhanh hơn phiên bản gốc.
Các nhà khoa học truy vết biến thể gây bệnh COVID-19 toàn cầu đã phát hiện ra 21 biến thể phụ mới gắn với BA.2. Đa phần những đột biến này không mấy nguy hiểm. Tuy nhiên, 2 trong số các biến thể phụ này là BA.2.12.1 và BA.2.12 đã khiến ca mắc COVID-19 và số trường hợp nhập viện tăng cao ở bang New York.
Thậm chí, BA.2.12.1 còn đang qua mặt Omicron ‘tàng hình’ BA.2 ở một số khu vực khác.
BA.2.12.1 và BA.2.12, những phiên bản mới của Omicron ‘tàng hình’ đang từng bước chiếm tỷ lệ mắc COVID-19 và nhập viện ở Mỹ
Dữ liệu mới của Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát bệnh tật (CDC) Mỹ ước tính BA.2.12.1 gây ra 19% ca mắc COVID mới ở Mỹ vào tuần trước, so với tỷ lệ 11% và 7% từ 1 và 2 tuần trước đó.
Mặc dù ca mắc Omicron ‘tàng hình’ BA.2 còn rất nhiều, song nó đang dần bị thế chân bởi các phiên bản mới. Theo CDC, tuần trước nó chiếm 74% ca mắc COVID ở Mỹ, giảm so với tỷ lệ 76% tuần trước nữa.
Cùng nhau, Omicron ‘tàng hình’ BA.2 và phiên bản mới BA.2.12.1 chiếm ước tính khoảng 93% ca nhiễm COVID-19 mới tại Mỹ.
“BA.2.12.1 làm tăng tỷ lệ ca mắc ở Mỹ so với các dòng phụ khác của Omicron ‘tàng hình’ BA.2, đặc biệt ở New York và New Jersey, phát ngôn viên CDC Kristen Nordlund cho hay.
Những dòng phụ nổi lên từ các biến thể COVID-19 chủ đạo
Tuần trước, Sở Y tế bang New York cảnh báo cư dân về những dòng phụ mới lan nhanh hơn Omicron ‘tàng hình’ BA.2 25% và làm gia tăng số ca mắc cũng như nhập viện do COVID-19. Bang thúc giục người dân đeo khẩu trang, cân nhắc tiêm liều vaccine tăng cường, và xét nghiệm nếu thấy có triệu chứng để kịp thời điều trị.
Các quan chức y tế lo ngại về các nhánh phụ của BA.2 bởi chúng đã tráo đổi những đoạn protein gai ở các vị trí cơ bản được gọi là L452Q và S704L.
Các nhà virus học đã nhìn thấy các đột biến ở những vị trí này trước đây. Biến thể Delta đã hoán đổi ở vị trí 452, và điều này đã giúp virus bám chặt hơn vào thụ thể ACE2 trên tế bào protein cơ thể người.
“Những đột biến này cho phép virus thâm nhập tế bào nhanh hơn và phần nào lẩn tránh phản ứng của kháng thể tạo ra nhờ vaccine hay từ lần mắc COVID trước đó.”, chuyên gia Andy Pekosz, Trường Y tế công Johns Hopkins Bloomberg cho biết.
Còn đối với các dòng phụ mới của Omicron ‘tàng hình’ BA.2, chuyên gia Andy Pekosz nhận định: “Chúng tôi vẫn chưa biết những đột biến mới có khiến COVID lây lan nhanh hơn hay nặng hơn hay không. Cần phải có thêm thời gian mới có thể biết được.”
Số ca mắc COVID tăng lên ở New York cũng gây đôi chút lo ngại, điều đó đồng nghĩa với việc virus đã có thể xuyên qua hàng rào miễn dịch chống lây nhiễm của cơ thể.
“Phần đông người dân ở New York đã tiêm phòng vaccine hoặc từng mắc COVID hoặc cả hai. Vì vậy chúng ta đang chứng kiến tình trạng tái nhiễm COVID-19.”, TS. Daniel Griffin – bác sĩ đồng thời là nhà nghiên cứu tại Trung tâm Y khoa Đại học Columbia nói.
2 biến thể phụ khác của Omicron là BA.4 và BA.5 đã bắt đầu lưu hành ở mức độ thấp tại một số nơi trên thế giới như Nam Phi, Botswana, Đức và Đan Mạch. Những biến thể này cũng đột biến tại vị trí 452 ngoài những đột biến gene virus khác.
Chuyên gia Shishi Luo, phó giám đốc về công nghệ thông tin sinh học và bệnh truyền nhiễm tại Helix cho rằng virus SARS-CoV-2 đã bước vào giai đoạn tiến hóa mới, trong đó virus lựa chọn những đột biến dễ lây truyền COVID hơn, ít nhất là gấp 3 lần so với Omicron.
Những biến thể phụ mới sẽ ảnh hưởng thế nào tới sức khỏe cộng đồng?
Những biến thể phụ mới sẽ gây ảnh hưởng thế nào vẫn là câu hỏi ngỏ. Chuyên gia Shishi Luo cho rằng còn quá sớm để biết rõ các vaccine COVID-19 hiện tại có thể chống lây nhiễm các biến thể phụ mới, nhưng ít nhất liên quan tới Omicron ‘tàng hình’ BA.2 và các dòng phụ của nó, vaccine có hiệu quả bảo vệ ngăn ngừa nhập viện và tử vong rõ rệt.
Bà cũng nhấn mạnh rằng ở một số nước như Nam Phi, các chuyên gia y tế không hề thấy số ca nhập viện tăng do các biến thể phụ mới. Bà hy vọng rằng kể cả trường hợp các biến thể phụ mới có làm tăng số ca mắc COVID thì trường hợp nhập viện vẫn thấp.
Nếu bạn từng tiêm phòng vaccine hay từng mắc COVID trước đó thì hệ miễn dịch của bạn đã nhận biết virus và trong trường hợp tái mắc, giảm 90% nguy cơ nhập viện, TS. Daniel Griffin nói. Nguy cơ nhập viện cũng giảm tới 90% đối với nhiều trường hợp bệnh nhân phát hiện sớm qua test nhanh và điều trị kịp thời nhờ kháng thể đơn dòng hay thuốc điều trị Paxlovid.
Theo: suckhoedoisong