Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã viên tịch. Lúc sinh thời, Thiền sư đã có những phát ngôn sâu sắc, giàu suy tưởng, chiêm nghiệm về hạnh phúc và đau khổ. Với những bằng chứng y học trong thời gian gần đây, chúng ta càng thấu hiểu hơn giá trị triết lý và khoa học trong những câu nói của Thiền sư.
1. Thiền sư Thích Nhất Hạnh nói về hạnh phúc…
Thiền sư Thích Nhất Hạnh
Thiền sư Thích Nhất Hạnh từng chia sẻ một câu nói: “Hạnh phúc là an lạc, không có an thì không có lạc, an trong thân và trong tâm. Nếu con người chứa chất quá nhiều sự căng thẳng, stress, thân không an thì tâm làm sao an được? Trong khi đó tâm có những cảm giác, cảm xúc như giận hờn, tuyệt vọng, bạo động, nếu không có phương pháp cụ thể thì làm sao nhận diện và chuyển hóa được những bất an của tâm?”
Dưới góc nhìn y học bằng chứng: Bạn muốn hạnh phúc, đừng giữ một mối thù hay hờn giận trong lòng, hãy buông bỏ!
Thật vậy, giận dữ, thù, ghét có thể là những cảm xúc khó khăn để bạn loại bỏ ngay, đặc biệt nếu bạn cảm thấy tính hợp lý trong sự phẫn nộ của mình. Nhưng bạn cần biết rằng giận dữ làm tăng chất cortisol trong máu. Mức hoóc môn cortisol tăng lên khi bạn bị stress hoặc giận dữ, sẽ có những tác động rất có hại đến tim mạch, rối loạn sự trao đổi chất cơ thể và suy giảm hệ thống miễn dịch của bạn.
Một số nghiên cứu cho thấy cortisol cao có liên quan đến tỷ lệ tử vong cao hơn. Đừng giữ oán hận và hờn trách trong lòng có thể làm bạn có một tâm trạng tốt hơn và dung nạp nhiều năng lượng tích cực hơn. Nghiên cứu cũng cho thấy tỷ lệ tử vong của những người mang tâm trạng thù hận cao hơn từ 1,5 – 2 lần so với người bình thường.
Ý thức tự tạo ra hạnh phúc nội tại sẽ giúp cho tế bào khỏe mạnh, cơ thể ít bệnh tật
Phía ngược lại, nghiên cứu của các nhà khoa học còn phát hiện khi trong bạn giữ thiện niệm, buông bỏ và suy nghĩ tích cực, thì cơ thể sẽ tiết ra một chất endorphin – còn gọi là chất “hạnh phúc” nội tại, sẽ giúp tế bào cơ thể được khỏe mạnh. Endorphin là một chất dẫn truyền thần kinh trong não bộ có tác dụng tạo cảm xúc tích cực, cải thiện tâm trạng và giảm đau… giúp hoạt động của các tế bào miễn dịch tốt hơn, bởi vậy bạn sẽ ít ốm đau, ít bệnh tật hơn, giàu năng lượng tích cực và hạnh phúc hơn.
2. … Và nói về đau khổ
Thiền sư Thích Nhất Hạnh cũng có một lời dạy: “Con người sẽ luôn đau khổ vì bị mắc kẹt trong những quan điểm cá nhân khác nhau. Chỉ khi nào giải phóng được những quan điểm đó thì chúng ta mới được tự do và hạnh phúc”
Dưới góc nhìn y học bằng chứng: Chính do bạn mắc kẹt trong các quan điểm cá nhân tưởng như vô hại, nhưng có thể làm bạn dễ lún sâu vào đau khổ và khó giải thoát cho chính bạn.
Ví dụ: Bạn thuộc típ người hay suy nghĩ, quan điểm nặng nề, ám ảnh về các biến cố của bản thân trong quá khứ. Hoặc là, bạn cứ hay tự dằn vặt, tự trách bản thân quá mức khi mắc một lỗi lầm. Bạn không nghĩ thoáng, không bỏ qua, không tự giải phóng được và cứ mắc kẹt trong quan điểm cố chấp thái quá, và rõ ràng bạn thường sống trong những đau khổ dằn vặt triền miên.
Bạn muốn giảm bớt đau khổ, bạn muốn bình an trong lòng: Hãy bỏ thói quen hay suy nghĩ về các biến cố căng thẳng trong quá khứ
Qua một chặng đường cuộc đời, ai cũng từng có những biến cố lớn hay nhỏ. Nhưng bạn cứ hay suy nghĩ về một biến cố căng thẳng từ quá khứ của mình, cho dù biến cố đó là 05 năm trước hay 05 phút trước đều không tốt cho tâm lý của bạn.
Hãy bình an tận hưởng khoảnh khắc hiện tại
Một nghiên cứu năm 2017 được công bố trong Tạp Chí Nghiên cứu Hành vi và Trị liệu đã phát hiện ra rằng việc suy nghĩ về các biến cố căng thẳng quá khứ dẫn đến các triệu chứng trầm cảm gia tăng. Càng nghĩ nhiều về một biến cố căng thẳng, càng có nhiều khả năng bị trầm cảm. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng việc giảm tin đồn thất thiệt sẽ giúp giảm bớt tâm trạng chán nản. Thay vì nhớ lại những biến cố không thể thay đổi, hãy tăng cường các năng lượng tích cực như lập kế hoạch cho tương lai hoặc tận hưởng khoảnh khắc hiện tại.
Bạn muốn giảm bớt đau khổ, muốn tự tin và hạnh phúc hơn: Hãy thôi tự dằn vặt phê bình quá mức bản thân
Cho dù bạn tự gọi mình là ngu ngốc sau mỗi lần bạn phạm sai lầm hoặc bạn chỉ ra mọi lỗ hổng của bạn khi bạn không vượt qua một công việc là một sự tự phê bình cần thiết để tiến bộ hơn, nhưng nếu sự tự phê bình thái quá hoặc quá khắc nghiệt với bản thân có thể là một cách nghĩ không tốt cho sức khỏe. Sự tự phê bình quá mức cần thiết là xấu cho sức khỏe tâm thần của bạn.
Một nghiên cứu được công bố trong Tạp chí Personality and Individual Differences thấy rằng tự dằn vặt phê bình quá mức làm tăng các triệu chứng trầm cảm. Ngược lại, rộng lượng và buông bỏ tốt hơn cho sức khỏe tâm lý và khả năng phục hồi sức khỏe cao hơn. Thay đổi cách bạn nghĩ có thể giúp bạn cảm thấy tốt hơn. Đó là một thói quen khó khăn để phá vỡ, nhưng với một nỗ lực bạn có thể học cách phát triển một cuộc đối thoại nội tâm tốt hơn.
Kết thúc bài viết, xin chia sẻ bạn đọc một câu nói của Thiền sư Thích Nhất Hạnh: “Nếu chúng ta bình an, chúng ta hạnh phúc, chúng ta có thể cười. Và mọi người trong gia đình, trong xã hội có thể hưởng niềm vui từ chính sự bình an của ta.”
Theo: Suckhoedoisong